[ad_1]
Günümüzde birçok şirket çalışanların moral ve motivasyonunu artırmak için birçok farklı etkinlikler düzenliyor. Yapılan organizasyonların yanı sıra çalışanlara belli dönemlerde verilen izinler ise son dönemlerde en çok karşılaşılan motivasyon artırıcı yöntemler arasında yer alıyor. Türkiye’de şirketlerin çalışanlara verdiği izinler yıllık izin dışında en belirgin olarak doğum günü izni olarak öne çıkıyor.
Şirketlerin çalışanları için uyguladığı özel izin türlerini listelediğimiz haberimizde tüm şirketler için uygulanmasa da önümüzdeki günlerde daha fazla karşılaşmayı ümit ettiğimiz izinleri ele aldık. İşte çalışanların moral ve motivasyonunu artıracak, şirketlerin uyguladığı özel izin çeşitleri.
Yıllık resmi izin hakkı
4857 sayılı İş Kanunu kapsamında çalışanların izin hakkı ve uygulanacak izin süreleri açıkça belirtilmiştir. Buna göre işyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. Yıllık izinler çalışan ve işveren tarafların anlaşmasına bağlı olarak farklı sürelerde de kullanılabilir. Çalışma yılına göre yıllık izin süreleri de 14 günden başlayıp çalışma yılına göre farklılık göstermektedir.
Türkiye’de ve dünyanın çeşitli ülkelerinde firmalar yıllık resmi izinler dışında başta çalışanların moral ve motivasyonunun artması nedeniyle farklı izin çeşitlerini uyguluyor. İşte şirketlerin özel olarak uyguladığı ekstra izin türleri.
Doğum günü izni
Çalışanın doğum günü olduğu dönemde verilen izindir. Yıllık izinden düşmeyen doğum günü izni ücretli izin olarak çalışanlara verilir. Türkiye’de doğum günü izni veren birçok şirket bulunmaktadır. Doğum günü izinleri tam olarak doğum gününde kullanıldığı gibi doğum gününün olduğu hafta veya doğum gününün bulunduğu ay içerisinde çalışanın tercihine bırakılarak da kullanılabilir. Ayrıca kişilere eğer çalışma şekline uygunsa doğum gününde evden çalışma imkanı veren firmalar da bulunmaktadır.
Doğum izni
Kadın çalışanlar için doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık süre ile verilen doğum iznidir. Çoğul gebelik olması durumunda ise bu süreler doğumdan önce 10 hafta, doğumdan sonra 8 hafta olarak belirlenmiştir.
Babalık izni
Çocuğu dünyaya gelen erkek çalışanlar için uygulanan izin türüdür. Memurlar için verilen babalık izni 657 sayılı kanunun 104. maddesine göre 10 gün olarak uygulanır. Özel sektör çalışanları için babalık izni 4857 sayılı kanuna bağlı olarak, 5 günlük süreyi kapsar. Babalık izni resmi olarak belirtilmiş bir izin olduğu için ücretli izin kapsamındadır. Babalık iznini özel izinlerden belirtmemizin nedeni ise bu izin süresini şirketlerin farklı sürelerde uygulamasıdır. Türkiye’de babalık izni veren şirketler 5 günden başlayarak 14 güne kadar bu süreyi uzatabiliyor.
Süt izni
Özel sektör çalışanları için 4587 sayılı İş Kanunu esas alındığında, kadın çalışan bir yaşından daha küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam olarak bir buçuk saat süt izni verilmektedir. 654 sayılı Devlet Memurları Kanunu esas alındığında ise kadın memura, bebeği emzirmesi için doğum sonrasında analık izni süresinin bitme tarihinden itibaren de ilk altı ayda günde yaklaşık üç saat, ikinci altı aylık sürede ise günde yaklaşık bir buçuk saatlik süt izin verilir. Süt iznini kullanacağı saat dilimini ise çalışan kadın belirlerken bu saatleri toplayıp gün şeklinde de kullanabilir.
Regl izni
Kadınların regl döneminde verilen regl izni 1 haftalık süreyi kapsar. Adet izni veya regl dönemi izni olarak da bilinen bu izin son dönemlerde daha sık uygulanmaya başlanmıştır. Buna bağlı olarak Türkiye’de regl izni veren şirketler de her geçen gün artış eğilimindedir.
İş arama izni
İşten çıkartılacağı önceden bildirilen işçinin günlük 2 saat iş arama izni vardır. Bu çalışan ve işveren tarafından anlaşma sağlanması halinde toplu olarak günlük şekilde de kullanılabilir. Birçok kişi tarafından bilinmeyen bu izin türü kullanımı itibariyle her ne kadar moral ve motivasyon amaçlı bir izin olmasa da “izin hakkı” konusunda mutlaka bilinmesi gereken izin türüdür.
Evlilik İzni
Evlilik izni kişinin kendi evlilik yapması halinde kullanılabileceği gibi yakın çevresindeki evlilikler için de kullanılabilir. Düğün izni olarak da bilinen bu izin türü çalışan ve işveren arasındaki anlaşmaya göre farklılık göstermekle birlikte en az 5 günden başlamaktadır. Devlet memuru ve özel sektör çalışanları bu izin türünden ücretli izin şeklinde faydalanır.
Yol izni
Yıllık izinlerin farklı şehirlerde kullanılması halinde ve yolda olacağını beyan etmek şartıyla verilen yol izni birçok şirket tarafından ücretsiz izin olarak verilir. Bu süre yıllık izin süresinden düşmez ancak maaş döneminde bu günün kesintisi yapılır. Kullanımı tamamen çalışanın tercihine bağlıdır.
Mazeret izni
Çalışanın işle ilgisi olmayan, şahsi hayatı ile ilgili herhangi bir konu sebebiyle sahip olduğu bir izin türüdür. Mazeret izni, İş Hukuku çerçevesinde sağlanan bir haktır ve yıllık izinden farklıdır.
Yıl dönümü izni
Doğum günü izni şeklinde kişiyi motive etmek için verilen bu izin nadir de olsa çeşitli şirketlerde uygulanan ücretli izin türüdür. Bir yılını dolduran veya işe giriş yıl dönümünde verilen bu izin o hafta veya o ay içerisinde kullanılabilir. İş kanunu çerçevesinde belirtilmemekle birlikte firmaların özel olarak uyguladığı bir izin türüdür.
Vefat izni
Ölüm izni ve cenaze izni olarak da bilinen vefat izni, çalışanın belirli bir dereceden yakınının ölmesi halinde belirli bir süre zarfında çalışmaması için verilen izindir. Vefat eden kişinin çalışana yakınlık derecesine bağlı olarak süre değişkenlik gösterir. Örneğin birinci derece yakınlar için 5 gün, ikinci ve üçüncü derece yakınlar için ise 3 gün şeklindedir. (Devlet memuru ve özel sektör çalışanları için süreler farklılık gösterebilir.)
Taşınma izni
Ev taşıma izni olarak da bilinen bu izin türü kişinin taşınma durumunda kullanabileceği izindir. Memur statüsünde çalışan veya özel sektörde çalışan birçok kişi bu izin türünü kullanmaktadır. Taşınma izni yılda kaç kez kullanılması gerektiğine dair de bir kısıtlama bulunmasıyla birlikte genellikle yılda 1 kez kullanılabilir.
Ücretsiz izin
Genellikle uzun süreli işten ayrı kalma veya yıllık iznin bitmesi gibi durumlarda kullanılan izin türüdür. Ücretsiz izne ayrılan kişiler kullandığı ücretsiz izin süresi boyunca maaşını kesintili olarak alırlar. Kullanımı genellikle çalışan tercihine bağlı olarak sağlansa da firma ile ilgili zorunlu hallerde de kullandırılmaktadır.
Happy Hour
Dünyanın birçok ülkesinde yapılan Happy Hour yani Türkçe karşılığı ile Mutluluk Saati aslında doğrudan bir izin türü değildir. Türkiye’de happy hour yakın zamanda nadiren de olsa şirketlerde uygulanmaya başlanmıştır. Haftanın ya da ayın belli bir gününde genelde cuma günleri düzenlenen motive faaliyetleridir. Çalışanın stres atması, yorgunluklarını biraz olsun unutmaları, birbirleriyle kaynaşarak güzel vakit geçirmeleri için düzenlenen Happy Hour etkinlikleri bir çeşit ödüllendirmedir. Takım çalışmasının güçlenmesine de sağlayan bu etkinlik genellikle 2 haftada bir cuma günü öğleden sonra yapılıp, genellikle etkinlikten sonra çalışanlara izin verilmektedir.
BONUS: Evden çalışma imkanı
Mesleğe uygun çalışanlara haftanın veya ayın belli günlerinde verilen evden çalışma imkanıdır. Türkiye’de birçok şirketin sağladığı bu imkan haftanın belli günleri ile sınırlı olmakla birlikte ödüllendirme şeklinde de kullanılabiliyor. Özellikle teknoloji sektöründe bilgisayar üzerinden çalışanlar ve çağrı merkezi çalışanları için oldukça motive edici bir çalışma şekli olduğunu söyleyebiliriz.
Dünyada geçmiş yıllarda evden çalışma ya da uzaktan çalışma modeli aktif olarak kullanılıyor olsa da Türkiye’de yakın zamanda uygulamaya geçişmiş bir çalışma şeklidir. Sürekli olarak evden çalışma şekline geçen şirket sayısı özellikle Covid-19 sonrası salgınındaki pandemi döneminde daha da artmıştır. (Ayrıca bkz. Evden çalışırken verimliliği artıracak 9 ipucu)
Sonuç
Çalışanlara sağlanan bu izin ve imkanlar hiç kuşkusuz büyük kazanımlarla şirkete geri dönecektir. Zira personel daha sağlıklı çalışacak, özellikle ofis tipi çalışmalarda ekip içi kaynaşma oranı artacak buna bağlı olarak çalışanlardan daha çok verim alınacaktır.
Blogarti.com özel içeriğidir, kaynak göstermeden alıntı yapılamaz.
[ad_2]
#Şirketlerin #çalışanları #için #uyguladığı #özel #izin
